Kadınlarda Kısırlık Sebepleri

http://gebemiyim.net/wp-content/uploads/2016/10/kadınlarda-kısırlık-sebepleri.jpg Tıbbi adı infertilite olan kısırlık bir çiftin uzun bir süre boyunca düzenli ve korunmasız olarak cinsel ilişki kurmasına rağmen kadının gebe kalamaması olarak tanımlanabilir. Bu durum erkekten de, kadından da kaynaklanıyor olabilir. Biz bu yazıda kadınlarda kısırlık sebepleri üzerinde duracağız.

Yumurtlama bozuklukları:

Normal şartlarda bir kadının yumurtalıklarındaki olgunlaşmamış yumurtalardan biri adet görmeye başlamasıyla menopoza girmesi arasındaki süre boyunca her ay gelişir, büyür ve çatlar. Böylece yumurtlama meydana gelmiş olur. Yumurtlamanın oluşmaması durumu ise anovulasyon olarak adlandırılır. Kadınlarda kısırlığın nedenleri arasında ilk sıralarda yer alan bu sorun ayrıca adet düzensizliklerinin de belli başlı sebepleri arasındadır. Bir kadının seyrek olarak adet görmesi veya hiç görmemesi bir yumurtlama bozukluğu işaretidir ama bazen düzenli olarak adet gören kadınlarda da yumurtlama bozuklukları gözlenebilir.

Yumurtlama bozukluğunun sebepleri

*Yumurtalıkları uyaran hormonlarda sorun olması

*Erken menopoz: Yumurtayı uyaran ilaç ve protokoller zamanından önce menopoza giren kadınlar üzerinde genel olarak başarısız olur. Bununla birlikte, erken menopoza giren kadınların yaklaşık yüzde 10’unda, ilk 5 yılda, yumurtlama fonksiyonunun geri getirilmesi mümkün olabilmektedir.

*Polikistik over sendromu: Üreme çağındaki kadınların yüzde 3 – 5 kadarında ve daha çok 30 yaşın altındaki kadınlarda gözlenen bu sorun kendini yumurtalıkta kalın yumurta dokusu içerisindeki yumurtaların sayısının normalden fazla olması, adet düzensizliği, insülin direnci, tüylenme, adet düzensizliği veya hiç adet görülmemesi gibi belirtilerle gösterir. Kadınlarda kısırlık sebepleri başlıklı listelerin hepsinde görebileceğiniz PKOS bazen obeziteden kaynaklanır ve bu durumda kadının kilo vermesiyle ortadan kalkabilir. Polikistik over sendromu yumurtlamayı uyarıcı bazı yöntemlerle de tedavi edilebilmektedir.

Rahim içi yapışıklıklar

Endometriyum yani rahim duvarı farklı sebeplerle kısmen veya tamamen zarar gördüğünde kısırlığa yol açan rahim içi yapışıklıklar meydana gelebilir. Bu tip yapışıklıklar en çok görülen sebepleri rahim boşluğunda travma yaratan kürtaj, ameliyat veya enfeksiyonlardır. Bu sorunun tedavisi için çoğunlukla histeroskopi yöntemi uygulanır. Rahim ağzı ve rahim içerisindeki problemlerin tanısı için de kullanılan bu uygulamayla hafif veya orta düzeydeki rahim içi yapışıklıklar büyük oranda çözülebilmektedir. Şiddetli yapışıklıkların başarıyla açılması ihtimali ise daha düşüktür.

Tüplerde hasar veya tıkanıklık olması

Tüplerin kısmen veya bütünüyle tıkalı ya da hasarlı olması sık rastlanan kısırlık sebepleri arasında yer alır. (Yaklaşık yüzde 35) Tüplerde tıkanıklık varsa yumurta ve sperm tüpün içinde bir araya gelemezler, böylece döllenme ve gebelik imkansız hale gelir. Bu sorunun tedavisi için söz konusu edilen tedavilerden biri mikro cerrahidir fakat bu yöntem anestezi gerektiren bir operasyon yapılması, dış gebelik riskinin oluşması gibi riskler içerir ve başarı şansı pek yüksek değildir. Bu yüzden tüplerden kaynaklanan kısırlık için daha çok tüp bebek tedavisi tercih edilmektedir.

Rahim ağzı sorunları

Rahim ağzında şekil bozukluğu, enfeksiyon, rahim ağzı polipleri, mukus (Mukoza hücrelerinin salgıladığı koyu kıvamlı yapışkan salgı) kalitesinin iyi olmayışı gibi sorunlar olması da kısırlık (infertilite) nedenleri arasında yer almaktadır.

Endometriozis

Rahmin içinde yer alan endometrium isimli özel hücre tabakası her ay gebelik ihtimali için hazırlanır ve gebelik oluşmazsa, yeterli hormon desteğinden yoksun kaldığından ötürü menstruasyon kanaması halinde dökülür. Endometriozis, normalde sadece rahim içinde yer alan bu hücrelerin vücudun başka bir alanında gelişmesi durumudur. Bu doku, tıpkı rahmin içindeki doku gibi hormonlara duyarlıdır, bu yüzden adet sırasında kanar. Yumurtalıklara yerleştiği zaman halk arasında çikolata kistleri olarak anılan kistlerin oluşmasına yol açar. Tıbbi adı endometrioma olan bu kistler ciddi yumurtlama sorunlarına yol açabildiklerinden tedavi edilmeleri gerekir.

Bağışıklık sistemi sorunları

Bağışıklık sistemindeki sorunlar ciddi hastalıklara yol açabildiği gibi bazen kısırlığı da tetikleyebilir. Bu yüzden, kadın hastalıklarına bağlı anatomik bir sorunu olmayan kadınların bir uzmana başvurarak bağışıklık sisteminin gözden geçirilmesini istemeleri tavsiye edilir.

Nedeni tespit edilemeyen kısırlık

Çocuk sahibi olamayan çiftlerin yaklaşık yüzde 5 – 10 kadarında idiopatik infertilite yani nedeni açıklanamayan kısırlık durumu söz konusu olmaktadır. Bu durumda çiftle ilgili tüm testler normal görünmekle beraber kadın bir türlü hamile kalamaz. Bu durumda kısırlığın sebepleri ancak tahmin edilebilmekte; bazı sperm bozukluklarının testlerde ortaya çıkmadığı, yumurtanın çatladığı ya da tüpler içindeki hareketinde bazı bozukluklar olabileceği düşünülmektedir. Bazen psikolojik etkenler ve stres de kısırlığa sebep olabilir.

Kadının yaşı

35 yaşını geçmiş kadınların hamile kalma olasılığı daha genç yaşlardaki kadınlarınkinden daha düşüktür. Kadının yaşı ilerledikçe yumurtlama sıklığı da, yumurtaların kalitesi de azalır. 40 yaş üstü kadınlarda, adet düzeni normal olsa bile döllenmenin meydana gelmesi güçleşmekte ve gebe kalma olasılığı yüzde 10’a düşmektedir.

Diğer etkenler

*Aşırı zayıflık veya aşırı kilo

*Sigara - alkol

*Spiral kullanımı

Hamile kalmayı kolaylaştıran detaylar için tıklayın

Hamilelik öncesi doktor kontrolünün faydaları için tıklayın